Αιτίες έλλειψης βιταμίνης Β12 και φολικού ή φυλλικού οξέος©

Υπό του Δρ. Δημητρίου Ν. Γκέλη - MD, ORL, DDS, PhD, Medical Life Coach

H έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της παθολογικών καταστάσεων που δημιουργούνται από την έλλειψη βιταμίνης Β12 και φολικού  επιτυγχάνεται, αναγνωρίζοντας τις αιτίες που τις προκαλούν. 

Οι αιτίες της έλλειψης βιταμίνης B12 ποικίλουν και μπορούν να ταξινομηθούν σε έξι   ομάδες:

1. Διατροφική έλλειψη

Λόγω ανεπαρκούς πρόσληψης βιταμίνης Β12 διά μέσου των τροφών, όπως αυτό μπορεί να συμβεί στους αλκοολικούς, τους αυστηρά φυτοφάγους/απλούς φυτοφάγους και τα ηλικιωμένα άτομα.

2. Αυξημένες ανάγκες του οργανισμού για βιταμίνη Β12

Καταστάσεις, στις οποίες ο οργανισμός χρειάζεται περισσότερες ποσότητες βιταμίνης Β12, για να λειτουργήσει ομαλά και δεν επαρκούν οι ποσότητες που προσλαμβάνονται με τη διατροφή, ακόμη και όταν οι καταναλισκόμενες τροφές περιέχουν επαρκείς ποσοτητες βιταμίνης Β12.

Αυτό μπορεί να συμβεί σε αιφνίδιες κρίσεις  ή καταστάσεις αυξημένου ή και παρατεταμένου στρες, εγκυμοσύνη, λοίμωξη από HIV.

Οι καταστάσεις στρες προκαλούν αύξηση των αναγκών του σώματος σε βιταμίνη B12. Καταστάσεις που συνοδεύονται από ακραία σωματική και ψυχική καταπόνηση, όπως ο τρόμος, ο φόβος, η λύπη, η παρατεταμένη ανησυχία, σοβαρές συστηματικές νόσοι όπως το έμφραγμα του μυοκαρδίου, το εγκεφαλικό επεισόδιο, το πένθος, οι ενοχές απαιτούν την δημιουργία υψηλών ποσοτήτων ενέργειας για να αντιμετωπιστούν ή γα να ξεπεραστούν.

Αυτή όμως η διαδικασία μπορεί να απορρυθμίσει το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο αναγκάζεται να υπερλειτουργεί, προκειμένου να καταπολεμήσει τη νόσο και το στρες που την συνοδεύει. Η υπερλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος αυξάνει τις ανάγκες του οργανισμού σε βιταμίνη Β12.

Οι καταστάσεις στρες προκαλούν ελάττωση της αιματάρδευσης των οργάνων και του πεπτικού συστήματος και διαταραχή της ισορροπίας της λειτουργίας του στομάχου και των ενζύμων που εκκρίνει ο γαστρικός βλεννογόνος.

Στις καταστάσεις στρες υπάρχει υπερέκκριση ορμονών και νευρομεταβιβαστών, όπως η αδρεναλίνη, νοραδρεναλίνη, σεροτονίνη  και η υπερέκκριση αυτή απαιτεί την παρουσία μεγάλων ποσοτήτων βιταμίνης Β12.

Συνεπώς οι καταστάσεις έντονου ή παρατεταμένου στρες μπορεί να προκαλέσουν έλλειψη βιταμίνης Β12. Η έλλειψη αυτή, τις περισσότερες φορές διορθώνεται μέσω της κατάλληλης διατροφής ή αν αυτό δεν είναι δυνατόν με τη συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης Β12.

3. Δυσαπορρόφηση (διαταραχή της απορρόφησης της βιταμίνης Β12 από το πεπτικό σύστημα)

Όταν διαταράσσεται η απορρόφηση της βιταμίνης Β12 από το έντερο, το σώμα αδυνατεί να την χρησιμοποιήσει και αυτή αποβάλλεται αχρησιμοποίητη.

Οι βιταμίνη Β12 απορροφάται με δύο τρόπους:

1. Από το στοματικό βλεννογόνο

2. Από τον ειλεό, που είναι η τελική μοίρα του παχός εντέρου

Η μεγαλύτερη ποσότητα βιταμίνης Β12 απορροφάται από το λεπτό έντερο. Όμως, ακόμη και η μικρές ή ασήμαντες φαινομενικά διαταραχές, που προκαλούνται , είτε λόγω φλεγμονής του εντέρου ή οποιασδήποτε άλλης αιτίας μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την απορρόφηση της βιταμίνης Β12. Επίσης, για να γίνει η απορρόφηση της βιταμίνης Β12 πρέπει πρώτα να προηγηθεί η ένωσή της με τον ενδογενή παράγοντα, που είναι μια γλυκοπρωτείνηIn και εκκρίνεται από τα επιθηλιακά κύτταρα του βλεννογόνου του σώματος του στομάχου.

Αν δεν υπάρχουν επαρκείς ποσότητες ενδογενούς παράγοντα, τότε μπορούν να απορροφηθούν μόνον μικρές ποσότητες βιταμίνης Β12, μέσω παθητικής διάχυσης.

Γιαυτό το λόγο οι φλεγμονές του γαστρεντερικού συστήματος είναι μια συνήθης αιτία έλλειψης βιταμίνης Β12, παρά την επαρκή χορήγηση βιταμίνης Β12.

Οι χρόνιες γαστρεντερικές διαταραχές, όπως η νόσος του Crohn εμποδίζουν σοβαρά την απορρόφηση της βιταμίνης Β12. Γιαυτό οι πάσχοντες από αυτή τη νόσο θα πρέπει να προσλαμβάνουν συμπληρωματικά μεγάλες δόσεις βιταμίνης Β12, για να προληφθεί η έλλειψή της.

Επίσης οι πάσχοντες από νόσους του ήπατος και του παγκρέατος, όπως και τα άτομα με γαστρεκτομή ή έχουν υποστεί χειρουργική επέμβαση γαστρικής παράκαμψης και τους έχει αφαιρεθεί τμήμα του στομάχου ή του εντέρου τους χρειάζεται να παίρνουν συμπληρωματικά για μακρά χρονικά διαστήματα βιταμίνη Β12.

Ο αλκοολισμός και το κάπνισμα μπορεί να βλάψουν το γαστρικό και τον εντερικό βλεννογόνο και να διαταράξουν το μεταβολισμό, οδηγώντας σε έλλειψη βιταμίνης B12. 

H έλλειψη του ενδογενούς παράγοντα, που οδηγεί στην πρόκληση της κακοήθους αναιμίας συνοδεύεται από έλλειψη βιταμίνης Β12.

4. Νόσοι του εντέρου

Εντερεκτομή, τροπική στεατόρροια (tropical sprue), νόσος του Crohn, σύνδρομο  Zollinger-Ellinger, εντερική παράκαμψη (intestinal bypass), σύνδρομο  Imerslund-Grasbeck.

Βακτηριδιακή υπερανάπτυξη  [π.χ. λοίμωξη από το Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Ηelicobacter pylori)]

Παρασίτωση από νηματοσκώλικες ψαριών.

Ορισμένα φάρμακα εμποδίζουν την απορρόφηση της βιταμίνης Β12 ή ορισμένα φάρμακα αλληλεπιδρούν με διάφορα φάρμακα και το επακόλουθο είναι η έλλειψη βιταμίνης Β12

Συνήθεις αλληλεπιδράσεις της βιταμίνης Β12 γίνονται με τα παρακάτω φάρμακα και ουσίες:

Οινόπνευμα

Κάπνισμα

Υπερκατανάλωση καφέ

Λήψη μεγάλων δόσεων βιταμίνης C

Υπερκατανάλωση ζάχαρης

Πρόσληψη τροφίμων και ροφημάτων υψηλής θερμοκρασίας (ερεθίζεται ο βλεννογόνος του στομάχου και του εντέρου)

Μεγάλη απορρόφηση υψηλών δόσεων συνθετικής βιταμίνης Β12 (κυανοκοβαλαμίνης)

Η χρήση β αναστολέων, αντιοξειδωτικών φαρμάκων, γαστροπροστατευτικών φαρμάκων (αναστολείς αντλίας πρωτονίων), αναστολείς Η2 υποδοχέων 

Χρονία λήψη αντιδιαβητικών φαρμάκων (μετφορμίνη)

Λήψη ποικίλων, άλλων φαρμάκων, όπως: Αντιβιοτικά, ψυχοτρόπα φάρμακα, ασπιρίνη, χημειθεραπεία, αντισυλληπτικά που βασίζονται σε οιστρογόνα και ορμόνη, αντιυπερτασικά, νιτρώδη , νιτρογλυκερίνη, στατίνες, φάρμακα κατά της ανδρικής ανικανότητας.

6. Διαταραγμένη ικανότητα χρήσης της βιταμίνης Β12 και έμφυτοι κίνδυνοι διαταραγμένου μεταβολισμού της βιταμίνης Β12

 Στον παρόντα πίνακα περιγράφονται συνοπτικά τα αίτια της έλλειψης βιταμίνης Β12 και φολικού ή φυλλικού οξέος.

Η έλλειψη βιταμίνης Β12 αποδεικνύεται ερευνώντας εργαστηριακά στον ορό του αίματος τα επίπεδα της βιταμίνης Β12, του μεθυλμαλονικού οξέος και τις ομοκυστεΐνης.

Θεραπευτικά μπορεί να χορηγηθεί η πιο ευαπορρόφητη και βιοδιαθέσιμη μορφή βιταμίνης Β12, που είναι το υπογλώσσιο διάλυμα μεθυλκοβαλαμίνης και αδενοσυλκοβαλαμίνης που κυκλοφορεί ως συμπλήρωμα διατροφής με την ονομασία Dr Gkelis' Safe Vitamin B12.

Η δόση του Dr Gkelis' Safe Vitamin B12 είναι:

Ενήλικες: 0.5ml ημερησίως (500μg μεθυλκοβαλαμίνης και 500μg αδενοσυλκοβαλαμίνης). Νεογνά, Bρέφη, Παιδιά: 0.25ml ημερησίως (250μg μεθυλκοβαλαμίνης και 250μg αδενοσυλκοβαλαμίνης).

Το Dr Gkelis' Safe Vitamin B12 λαμβάνεται το πρωί ή το απόγευμα με κενό στομάχι. Το διάλυμα παραμένει κάτω από τη γλώσσα 10-15 δευτερόλεπτα και καταπίνεται.

Το Dr Gkelis' Safe Vitamin B12 είναι χρήσιμο στα άτομα με έλλειψη βιταμίνης Β12, άτομα με δυσαπορρόφηση της βιταμίνης Β12, και τους χορτοφάγους, όλων των ηλικιών.

Τα άτομα που έχουν ανάγκη συμπληρωματικής λήψης βιταμίνης Β12 με το Dr Gkelis' Safe Vitamin B12 μπορούν να αποφύγουν τις επώδυνες ενδομυϊκές ενέσεις της βιταμίνης Β12

Το Dr Gkelis' Safe Vitamin B12 σας αποστέλλεται ταχυδρομικά, τηλεφωνώντας στο 6944280764, 2741026658, 2744023768 στην τιμή των 28.23 Ευρώ, περιλαμβανομένου του ΦΠΑ (+ 3.72 Ευρώ η αντικαταβολή και τα μεταφορικά). Μπορείτε επίσης να το παραγείλετε, στέλνοντας  mail στη διεύθυνση pharmage@otenet.gr ή να το αγοράσετε από επιλεγμένα φαρμακεία ή να το αγράσετε ηλεκτρονικά από το e-shop της pharmagel.gr

To Dr Gkelis' Safe Vitamin B12 χορηγείται ώς συμπλήρωμα διατροφής σε παιδιά και ενήλικες σε καταστάσεις έλλειψης ή ανεπάρκειας βιταμίνης B12.

Tο Dr Gkelis' Safe Vitamin B12 σας αποστέλλεται ταχυδρομικά, σε κάθε πόλη ή περιοχή της Ελλάδος (Ταχυμεταφορές Speedex) στην τιμή των 28,23 Ευρώ περιλαμβανομένου του ΦΠΑ [συν 2,00€ μεταφορικά + 1,86 αντικαταβολή (σύνολο 3,86 Ευρώ)].

Μπορείτε να το παραγγείλετε τηλεφωνώντας: Σταθερό: 2741026658, 2744023768. Κινητό: 6944280764 ή 6946655010, στέλνοντας mail: pharmage@otenet.gr ή μέσω του e-shop της pharmagel. Αν είστε κάτοικος Κύπρου ή άλλης χώρας του εξωτερικού επικοινωνήστε μαζί μας, για να σας πληροφορήσουμε το κόστος των μεταφορικών.

Ώρες επικοινωνίας: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00π.μ-13.00 μμ.
Τις υπόλοιπες ημέρες και ώρες μπορείτε να το παραγγέλλετε, στέλνοντας mail στη διεύθυνση pharmage@otenet.gr, ή με SMS γράφοντας ονοματεπώνυμο, ταχυδρομική διεύθυνση, ταχυδρομικό τομέα, τηλέφωνο επικοινωνίας.

 Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

Uwe Gröber, Klaus Kisters, Joachim Schmidt.  Neuroenhancement with Vitamin B12—Underestimated Neurological Significance. Nutrients. 2013 Dec; 5(12): 5031–5045. Published online 2013 Dec 12. doi: 10.3390/nu5125031

Coelhoo D., Suormala T., Stucki M., Lerner-Ellis J.P., Rosenblatt D.S., Newbold R.F., Baumgartner M.R., Fowler B. Gene identification for the cblD defect of Vitamin B12 metabolism. N. Engl. J. Med. 2008;358:1454–1464. doi: 10.1056/NEJMoa072200.[PubMed] [Cross Ref] [Ref list]

Σημείωση: Το παρόν επιστημονικό άρθρο γράφτηκε για λόγους ενημέρωσης των ιατρών και των λοιπών επιστημόνων υγείας και δεν αποτελεί  μέσο διάγνωσης ή αντιμετώπισης ή πρόληψης ασθενειών, ούτε αποτελεί ιατρική συμβουλή για ασθενείς, από τον συγγραφέα ή τους συγγραφείς του άρθρου.

Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.

Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από  τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση,  παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας 

Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.