Βιταμίνη Β12 και δυσλειτουργία του θυρεοειδούς©

Υπό του Δρ. Δημητρίου Ν. Γκέλη - MD, ORL, DDS, PhD, Medical Life Coach

Δρ Τσακαλάκος Νικόλαος, Ιατρός, Ενδοκρινολόγος Λεωφόρος Κηφισίας 38, 11526 Αθήνα Αττικής Τηλ. 2107752197

Η ΑΑΝΘ είναι πιο διαδεδομένη στις γυναίκες, παρά στους άνδρες και στις ηλικίες μεταξύ 40-60 ετών. Παραδείγματα αυτών των ΑΑΝΘ είναι η νόσος του Grave και η θυρεοειδίτιδα Hashimoto.

Η διάγνωση αυτών των διαταραχών στηρίζεται στην ανίχνευση, στον ορό του αίματος των πασχόντων, των αυτοαντισωμάτων, τα οποία τυπικά κατευθύνονται κατά τριών κύριων αυτοαντιγόνων του θυρεοειδούς, ήτοι της θυρεοσφαιρίνης, θυρεοϋπεροξειδάσης [thyroperoxidase (TPO)] και του υποδοχέα θυρεοειδοτρόπου ορμόνης [thyroid stimulating hormone receptor (TSH ] [1, 2].

Παρά το γεγονός ότι κάποια  ΑΑΝΘ είναι η αιτία πολλών περιπτώσεων υποθυρεοειδισμού, οι ασθενείς με ΑΑΝΘ  μπορεί κλινικά να είναι υπερθυρεοειδικοί ή ακόμη και ευθυρεοειδικοί  [1, 3].

Γενικότερα, τόσον η ΑΑΝΘ, όσο και οι λοιπές αυτοάνοσες νόσοι συχνά μπορεί να συνυπάρχουν και με άλλες αυτοάνοσες διαταραχές.

Η σχέση μεταξύ των ΑΑΝΘ και της έλλειψης βιταμίνης Β12 πιθανόν να σχετίζεται και με την παρουσία αυτοάνοσων διαταραχών, όπως η ατροφική γαστρίτιδα και/ή κακοήθης αναιμία, καθώς και οι δύο αυτές καταστάσεις οδηγούν στη διαταραχή της απορρόφησης της βιταμίνης Β12  [3].

Η αυτοάνοση γαστρίτιδα είναι μια  χρόνια φλεγμονώδης νόσος που συνοδεύεται από καταστροφή των τοιχωματικών  κυττάρων  του βλεννογόνου του σώματος και του θόλου του στομάχου.  Χαρακτηρίζεται από  απώλεια των αδένων που παράγουν υδροχλωρικό οξύ και των κυττάρων που παράγουν τον ενδογενή παράγοντα, που είναι απαραίτητη η σύνδεσή του με τη βιταμίνη Β12, προκειμένου αυτή να απορροφηθεί από την τελική μοίρα του λεπτού εντέρου και να εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος [4].

Επακόλουθο αυτής της βλάβης είναι η έλλειψη βιταμίνης Β12 και η πρόκληση κακοήθους αναιμίας. Όμως, η απώλεια των κυττάρων των τοιχωμάτων του βλεννογόνου του στομάχου ελαττώνει την έκκριση του γαστρικού οξέος, το οποίο είναι απαραίτητο για την απορρόφηση του ανόργανου σιδήρου. Γιαυτό είναι συνηθισμένη η έλλειψη σιδήρου στους ασθενείς με  με αυτοάνοση γαστρίτιδα.

Αυτά προηγούνται  της έλλειψης βιταμίνης Β12 και απαντώνται κυρίως σε νέες γυναίκες. Γιαυτό οι ασθενείς με χρονία έλλειψη σιδήρου, ιδίως εκείνοι, των οποίων δεν υποχωρεί η αναιμία, παρά τη θεραπευτική χορήγηση σιδήρου από το στόμα, θα πρέπει να ερευνώνται  για την παρουσία αυτοάνοσης γαστρίτιδας [5].

Είναι αναγνωρισμένο πλέον ότι η αυτοάνοση μεταπλαστική ατροφική γαστρίτιδα [autoimmune  metaplastic  atrophic  gastritis (AMAG)] έχει τάση να εκδηλώνεται συχνότερα στου ασθενείς που πάσχουν  και από άλλα αυτοάνοσα νοσήματα [6].

Έχει υπολογιστεί ότι, το ένα τρίτο των ασθενών με αυτοάνοση νόσο του θυρεοειδούς (ΑΑΝΘ)  και το 8-10% των ασθενών με διαβήτη Τύπου 1 πάσχουν ταυτόχρονα και από αυτοάνοση μεταπλαστική ατροφική γαστρίτιδα [7, 8].

Ο υποθυρεοειδισμός είναι ακόμη σχετικά συνηθισμένη και δυνητικά μια σοβαρή ορμονική  διαταραχή, που επιπολάζει συνήθως στις μετεμμηνοπαυσιακές και ηλικιωμένες γυναίκες. Μια σημαντική αιτία υποθυρεοειδισμού παγκοσμίως είναι η έλλειψη ιωδίου. Όπου όμως οι τροφές έχουν εμπλουτιστεί  με ιώδιο, η συνηθέστερη αιτία υποθυρεοειδισμού είναι η αυτοάνοση νόσος του θυρεοειδούς.

Άλλες αιτίες υποθυρεοειδισμού είναι  οι συγγενείς διαταραχές του θυρεοειδούς, η ολική θυρεοειδεκτομή που δεν αντιμετωπίζεται στη συνέχεια με επαρκείς δόσεις θυροξίνης, οι ακτινοβολήσεις του τραχήλου, οι ακτινοθεραπείες όγκων του τραχήλου, η χρησιμοποίηση ορισμένων φαρμάκων, όπως το ανθρακικό λίθιο και η αμιοδαρόνη και οι διαταραχές της υπόφυσης και του υποθαλάμου [9].

Συνήθως οι υποθυρεοειδικοί ασθενείς  αναφέρουν συμπτώματα, όπως η αδυναμία, μουδιάσματα και μυρμηγκιάσματα των άκρων, διάρροια, κοιλιακοί πόνοι, διαταραχές της μνήμης, παραισθησίες, δυσφαγία, ζάλες, σκοτοδίνες και κατάθλιψη. Τα μουδιάσματα, οι παραισθησίες και η δυσφαγία αναφέρονται  ιδιαίτερα  όταν συνυπάρχει ο υποθυρεοειδισμός με έλλειψη βιταμίνης Β12, σε σύγκριση  με τα συμπτώματα πασχόντων από υποθυρεοειδισμό, αλλά με επαρκείς συγκεντρώσεις βιταμίνης Β12 [10].

Σε ασθενείς με υποθυρεοειδισμό  που συνοδευόταν και από την παρουσία αντισωμάτων, όσοι εκδήλωσαν στοματολογικά προβλήματα, τα συνηθέστερα ήσαν  ο καύσος της γλώσσας, η ξηροστομία, οι κιρσοί της γλώσσας και τα μουδιάσματα της γλώσσας [11].

Υπάρχει ένας υψηλός επιπολασμός έλλειψης βιταμίνης Β12 στους ασθενείς με υποθυρεοειδισμό (περίπου 40%). Τα παραδοσιακώς γνωστά συμπτώματα της έλλειψης βιταμίνης Β12 δεν αποτελούν συνήθως  καλόν οδηγό για τον τελικό καθορισμό της έλλειψης βιταμίνης Β12. Η εργαστηριακή αναζήτηση  των επιπέδων συγκέντρωσης της βιταμίνης Β12  θα πρέπει να γίνεται  σε όλους τους υποθυρεοειδικούς ασθενείς, ανεξάρτητα από τις εργαστηριακές μετρήσεις των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων τους [12].

Η κλασσική μέτρηση των επιπέδων συγκέντρωσης στον ορό του  αίματος, της βιταμίνης Β12, στα άτομα με έλλειψη βιταμίνης Β12, αρκετές φορές δίδει παραπλανητικά αποτελέσματα. Δηλαδή, μπορεί ένα άτομο να έχει έλλειψη βιταμίνης Β12 και οι μετρήσεις της Β12 στο αίμα του να βρεθούν φυσιολογικές  ή και υψηλές.

Γιαυτό θεωρούνται ως ασφαλέστεροι δείκτες έλλειψης βιταμίνης Β12 η  μέτρηση των επιπέδων του μεθυλμαλονικού οξέος  [Methymalonic Acid (MMA)] και της ομοκυστεΐνης. Σε περίπτωση έλλειψης βιταμίνης Β12 οι παραπάνω δείλτες βρίσκονται αυξημένοι [13, 14].  

Στους ασθενείς με προβλήματα θυρεοειδούς και αποδεδειγμένη εργαστηριακά έλλειψη βιταμίνης Β12 χορηγείτο παραδοσιακά ενδομυϊκώς κυανοκοβαλαμίνη ή υδροξυκοβαλαμίνη σε δόση 1000 μg, εβδομαδιαίως, επί 5 εβδομάδες και στη συνέχεια επί τρείς μήνες, οπόταν μετρώνταν εργαστηριακά οι δείκτες έλλειψης βιταμίνης Β12 [15].

Οι έρευνες όμως έδειξαν ότι, αν το πεπτικό σύστημα λειτουργεί κανονικά μπορεί να χορηγηθεί η κυανοκοβαλαμίνη από το στόμα, προκαλώντας τα ίδια θεραπευτικά αποτελέσματα με την ενδομυϊκή χορήγηση [16]. Επειδή όμως δεν είναι βέβαιη η ομαλή λειτουργία του στομάχου και του εντέρου χορηγείται καθημερινά επί 4 μήνες, υπό μορφή υπογλωσσίου διαλύματος το συμπλήρωμα  Dr Gkelis' Safe Vitamin B12 , που περιέχει  500mg μεθυλκοβαλαμίνης και 500μg αδενοσύλκοβαλαμίνης, ανά 0.5ml (8 σταγόνες). 

Οικονομική έρευνα που έγινε στον Καναδά επέδειξε ότι μέσα σε 5 χρόνια χορήγησης της βιταμίνης Β12  μόνον από το στόμα δημιουργήθηκε οικονομία  $14.2 εκατομμυρίων  για το Καναδικό σύστημα  υγείας [16].

Γενικά, οι μέχρι τώρα μελέτες σύγκρισης των αποτελεσμάτων της ενδομυικής και της από του στόματος χορήγησης της βιταμίνης Β12, έχουν δείξει ότι η καθημερινή χορήγηση βιταμίνης Β12 [Gkelis' Safe Vitamin B12] υπογλωσσίως , σε δόση 1000-2000μg (8-16 σταγόνες υπογλωσσίως), επί 1 μήνα και στη συνέχεια εβδομαδιαίως για 6 εβδομάδες και στη συνέχεια μια φορά το μήνα μπορεί να αποκαταστήσουν εξίσου αποτελεσματικά, όπως η ενδομυικώς χορηγούμενη βιταμίνη Β12, τα αιματολογικά και νευρολογικά προβλήματα που μπορεί να συνοδεύουν τα άτομα με έλλειψη της βιταμίνης Β12 [17].

Η μεθυλκοβαλαμίνη και αδενοσυλκοβαλαμίνη είναι  φυσικές, βιοταυτόσημες μορφές με τη βιταμίνη Β12 και έχει αποδειχτεί με κλινικές μελέτες ότι όταν χορηγούνται από το στόμα ή υπογλωσσίως βελτιώνουν τα επίπεδα της βιταμίνης Β12 στον ανθρώπινο οργανισμό.

Η συνθετική κοβαλαμίνη (βιταμίνη Β12) δρα, αφού μετατραπεί σε μεθυλκοβαλαμίνη και αδενοσυλκοβαλαμίνη, όταν χορηγηθεί ενδομυϊκώς ή από το στόμα, γι’αυτό ανιχνεύονται μόνον ίχνη της στους ανθρώπινους ιστούς και αυτά είναι το αποτέλεσμα της πρόσληψης κυανιδίου από το ενεργητικό ή παθητικό κάπνισμα ή από άλλες πηγές. Γιαυτό προτιμάται η συμπληρωματική χορήγηση της μεθυλκοβαλαμίνης και αδενοσυλκοβαλαμίνης [Gkelis' Safe Vitamin B12], αντί της κυανοκοβαλαμίνης , λόγω της υψηλότερης βιοδιαθεσιμότητας και ασφάλειας που διαθέτουν [18].

Η μεθύλκοβαλαμίνη συμμετέχει κυρίως μαζί με το φολικό οξύ στην αιμοποίηση και την ανάπτυξη του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Η έλλειψη αδενοσυλκοβαλαμίνης διαταράσσει το μεταβολισμό των υδατανθράκων, των λιπών και των αμινοξέων και γι’αυτό υπεισέρχεται η δράση της στο σχηματισμό του ελύτρου της μυελίνης των νεύρων. Ως εκ τούτου είναι σημαντικό να αντιμετωπίζεται η έλλειψη βιταμίνης Β12 με το συνδυασμό μεθυλκοβαλαμίνης και αδενοσυλκοβαλαμίνης υπογλωσσίως [Gkelis' Safe Vitamin B12] [19].

Επειδή οι περισσότεροι ασθενείς με υποθυρεοειδισμό πάσχουν από ατροφική γαστρίτιδα μπορεί να πάρουν συμπληρωματικά υπογλωσσίως  την μεθυλκοβαλαμίνη μαζί με την αδενοσυλ κοβαλαμίνη  [Dr Gelis Safe Vitamin B12] σε δόση  1000-2000 mg ή 8-16 σταγόνες υπογλωσσίως/ημερησίως. Έτσι οι ασθενείς αποφεύγουν τις επώδυνες ενδομυικές ενέσεις και ελαττώνουν σημαντικά το κόστος θεραπείας τους.

To Dr Gkelis' Safe Vitamin B12 χορηγείται ώς συμπλήρωμα διατροφής σε παιδιά και ενήλικες σε καταστάσεις έλλειψης ή ανεπάρκειας βιταμίνης B12.

Tο Dr Gkelis' Safe Vitamin B12 σας αποστέλλεται ταχυδρομικά, σε κάθε πόλη ή περιοχή της Ελλάδος (Ταχυμεταφορές Speedex) στην τιμή των 28,23 Ευρώ περιλαμβανομένου του ΦΠΑ [συν 2,00€ μεταφορικά + 1,86 αντικαταβολή (σύνολο 3,86 Ευρώ)].

Μπορείτε να το παραγγείλετε τηλεφωνώντας: Σταθερό: 2741026658, 2744023768. Κινητό: 6944280764 ή 6946655010, στέλνοντας mail: pharmage@otenet.gr ή μέσω του e-shop της pharmagel. Αν είστε κάτοικος Κύπρου ή άλλης χώρας του εξωτερικού επικοινωνήστε μαζί μας, για να σας πληροφορήσουμε το κόστος των μεταφορικών.

Ώρες επικοινωνίας: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00π.μ-13.00 μμ.
Τις υπόλοιπες ημέρες και ώρες μπορείτε να το παραγγέλλετε, στέλνοντας mail στη διεύθυνση pharmage@otenet.gr, ή με SMS γράφοντας ονοματεπώνυμο, ταχυδρομική διεύθυνση, ταχυδρομικό τομέα, τηλέφωνο επικοινωνίας.

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

1. Jaya Kumari S, Bantwal G, Devanath A, Aiyyar V, Patil M. Evaluation of serum vitamin B12 levels and its correlation with anti-thyroperoxidase antibody in patients with autoimmune thyroid disorders. Indian J Clin Biochem. 2015:30: 217-20. doi: 10.1007/s12291-014-0418-4.

2. Weetman AP. Autoimmune thyroid disease. Autoimmunity. 2004;37:337-40. doi: 10.1080/08916930410001705394.

3. Iddah MA, Macharia BN. Autoimmune thyroid disorders. ISRN Endocrinology. 2013;2013:509764. doi: 10.1155/ 2013/509764.

4.  Dixon MF. The Components of gastritis. Histology and pathogenesis. In: Graham DY, Genta RM, Dixon MF, editors.Gastritis.Philadelphia: Lippincott Williams & Williams; 1999. pp. 51–66.[Ref list]

5. Stefanie Kulnigg-Dabsch. Autoimmune gastritis. Wien Med Wochenschr. 2016; 166(13): 424–430. Published online 2016 Sep 26. doi: 10.1007/s10354-016-0515-5

6. Castoro C, Le Moli R, Arpi ML, Tavarelli M, Sapuppo G, Frittitta L, Squatrito S, Pellegriti G. Association of autoimmune thyroid diseases, chronic atrophic gastritis and gastric carcinoid: experience from a single institution. J Endocrinol Invest. 2016 Jul; 39(7):779-84.[PubMed] [Ref list]

7. Centanni M, Marignani M, Gargano L, Corleto VD, Casini A, Delle Fave G, Andreoli M, Annibale B.  Atrophic body gastritis in patients with autoimmune thyroid disease: an underdiagnosed association. Arch Intern Med. 1999 Aug 9-23; 159(15):1726-30. [PubMed] [Ref list]

8. De Block CE, De Leeuw IH, Van Gaal LF .  Autoimmune gastritis in type 1 diabetes: a clinically oriented review. J Clin Endocrinol Metab. 2008 Feb; 93(2):363-71. [PubMed] [Ref list]

9. Roberts CG, Ladenson PW. Hypothyroidism. Lancet. 2004; 363:793-803. doi: 10.1016/S0140-6736(04)15696-1.

10. Jabbar A, Waseem S, Islan N, Ul Haque N, Zuberi L, Khan A, Akhter J. Vitamin B12 deficiency common in primary hypothyroidism. J Pak Med Assoc. 2008;58:258-61.

11. Wang Y, Lin H, Chen H, Kuo Y, Lang M, Sun A. Hemoglobin, iron, and vitamin B12 deficiencies and high blood homocysteine levels in patients with anti-thyroid autoantibodies. J Formos Med Assoc. 2014;113:155-60. doi: 10. 1016/j.jfma.2012.04.003.

12. Jabbar A1, Yawar A, Waseem S, Islam N, Ul Haque N, Zuberi L, Khan A, Akhter J. Vitamin B12 deficiency common in primary hypothyroidism. J Pak Med Assoc. 2008 May;58(5):258-61.

13. Vashi P1, Edwin P1, Popiel B1, Lammersfeld C1, Gupta D1. Methylmalonic Acid and Homocysteine as Indicators of Vitamin B-12 Deficiency in Cancer. PLoS One. 2016 Jan 25;11(1):e0147843. doi: 10.1371/journal.pone.0147843. eCollection 2016.

14. Harrington DJ1,2. Laboratory assessment of vitamin B12 status. J Clin Pathol. 2017 Feb;70(2):168-173. doi: 10.1136/jclinpath-2015-203502. Epub 2016 May 11.

15. Kim HI1, Hyung WJ, Song KJ, Choi SH, Kim CB, Noh SH. Oral vitamin B12 replacement: an effective treatment for vitamin B12 deficiency after total gastrectomy in gastric cancer patients. Ann Surg Oncol. 2011 Dec;18(13):3711-7. doi: 10.1245/s10434-011-1764-6. Epub 2011 May 10.

16. Masucci L, Goeree R. Vitamin B12 intramuscular injections versus oral supplements: a budget impact analysis. Ont Health Technol Assess Ser. 2013 Nov 1;13(24):1-24. eCollection 2013.

17. Butler CC1, Vidal-Alaball J, Cannings-John R, McCaddon A, Hood K, Papaioannou A, Mcdowell I, Goringe A. Oral vitamin B12 versus intramuscular vitamin B12 for vitamin B12 deficiency: a systematic review of randomized controlled trials. Fam Pract. 2006 Jun;23(3):279-85. Epub 2006 Apr 3.

18. Paul C1, Brady DM1. Comparative Bioavailability and Utilization of Particular Forms of B12 Supplements With Potential to Mitigate B12-related Genetic Polymorphisms. Integr Med (Encinitas). 2017 Feb;16(1):42-49.

19. Thakkar K1, Billa G2. Treatment of vitamin B12 deficiency-methylcobalamine? Cyancobalamine? Hydroxocobalamin?-clearing the confusion. Eur J Clin Nutr. 2015 Jan;69(1):1-2. doi: 10.1038/ejcn.2014.165. Epub 2014 Aug 13.

Σημείωση: Το παρόν επιστημονικό άρθρο γράφτηκε για λόγους ενημέρωσης των ιατρών και των λοιπών επιστημόνων υγείας και δεν αποτελεί  μέσο διάγνωσης ή αντιμετώπισης ή πρόληψης ασθενειών, ούτε αποτελεί ιατρική συμβουλή για ασθενείς, από τον συγγραφέα ή τους συγγραφείς του άρθρου.

Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.

Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από  τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση,  παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας 

Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.